Droom mee over Tamara!
Ik neem je mee op reis, naar het tropische Venetië aan de Surinamerivier, Paramaribo. Het is een regenachtige dag in april 2043. De stad is rustig en om ons heen beweegt het verkeer traag en gestaag, te voet of per fiets of boot. Auto’s zie je er eigenlijk niet. Hoger gelegen zwevende straten gesierd door lanen van nieuw aangeplante mahoniebomen omhelzen ons met een verkoelende schaduw. Af en toe prikt de hete Amazone-zon door de amandelvormige groene bladeren.
Ter hoogte van de Cultuurtuin pakken we een boottaxi stroomopwaarts richting de Sommeldijkse kreek. We varen langs de marktkraampjes bij Wakapasi richting de Palmentuin. De taxi wordt aangedreven door zonne-energie, opgevangen via het dak van de prachtig roodgekleurde korjaal. De waterwegen worden getekend door groene parasols van palm- en mahoniebladeren.
Venetië van Zuid-Amerika
Het heeft weer hard geregend, verderop zien we kinderen op een soort vlot de overstroomde straten in paddelen. Waar zouden de kinderen naartoe gaan? Veel scholen zijn hier niet meer, vele bewoners van Paramaribo zijn al jaren geleden richting het zuiden getrokken. Paramaribo, die bekend stond als de tropische palmenstad, kenmerkt zich nu eerder als het Venetië van Zuid-Amerika. Nog steeds prachtig, maar verlaten en weinig bewoonbaar.
Na de boottocht door de Sommeldijkse kreek meren we aan, vlakbij de Palmentuin, om over te stappen naar de volgende boot. We vertrekken naar Nyun Tamara, in de volksmond ook wel Tamara genoemd, richting het zuiden over de Surinamerivier. Wellicht ben je hier nooit geweest, maar het is er echt fijn. Het is zo’n uurtje varen met de boottaxi. Wanneer we aanmeren bij de pier van Tamara worden we ontvangen door een schaduwrijk plein met allerlei kraampjes gevuld met eten.
De nieuwe stad verwelkomt ons met het heerlijk geurend eten, masala kip, pom, BB met R, enorme pasteien, verse markoesasap, noem maar op. Kinderen spelen hier op straat in de autovrije binnenstad, ze gaan zelf met de fiets naar school. In ieder buurtje zie je een klein parkje met speeltuin en klein buurthuisje om samen te komen, om samen te bidden of om gewoon samen te zijn. De boomrijke woonwijken zorgen voor de nodige schaduw en maken het ook geschikt om door je eigen wijk een rondje te wandelen, hardlopen of te voet de dagelijkse boodschap te doen. Alles is binnen 15 minuten lopen bereikbaar.
Autovrije binnenstad
Hier zie je geen woonwijken meer die georganiseerd zijn als lange straten met eindeloos veel erven en huizen (lintbebouwing). Een groot deel van de oude opzet is nog een restant van het koloniale verleden waarbij de lange plantages in erven waren opgedeeld. De nieuwe stad bestaat uit een ruimtelijke opzet die past bij het Suriname van 2043 en zijn tropische klimaat, de wind, de zon – de veranderende seizoenen. Tamara bestaat uit nieuwe kleinschalige woonkernen en woonwijkjes waardoor je veilig kunt bewegen door de sociale controle en de inrichting van leefbare straten en openbare ruimte.
De straten zijn gevuld met prachtig, groene erven met daarop houten sculpturale ‘shared houses’, opgetild boven de tropische, soms regen doordrenkte grond. De wind verkoelt de huisjes van alle kanten, onder, voor, boven en aan de zijkanten. Op ieder erf is ruimte voor een fijn huis en voor kleinschalige teelt van groente en fruit voor eigen gebruik. Buiten is de plek waar de meeste mensen het overgrote deel van de dag doorbrengen, op hun erf of in de buurtparkjes. Elke dag haalt men verse groente en fruit uit eigen tuin, wanneer de oogst tegenvalt kun je altijd wat van je buur krijgen.
Langs de woonwijken stromen vele kreken waar je zelf gevangen vis dezelfde dag nog kan opdienen. De recreatiekreken, waar je kunt zwemmen en de weekenden kunt doorbrengen, zijn ook niet ver; je kunt er gemakkelijk naartoe met de fiets via de nieuwe fietsroutes langs de bomendaken.
Tamara is de nieuwe tweede stad van Suriname, hoger gelegen en meer ten zuiden van de eerste stad, Paramaribo.
Ik droom over Tamara, over morgen.
Alles begint met een droom, een gedachte of een visie.
Een tijd geleden gaf ik een college architectuur aan een enorme groep kinderen van de leeftijd 6 tot 16 van de Kinderuniversiteit in Paramaribo. En wat een prachtige ideeën hebben deze kids voor de toekomst van Suriname!
Zij zijn zeker niet bang om te dromen. Leven met water is het nieuwe normaal met de zeespiegel die alsmaar stijgt. Ze dromen over wonen in houten huizen tussen de fruitbomen aan koele kreekjes, waar ze zelf kunnen vissen en planten. Ze verplaatsen zich vaker met de fiets of hun eigen bootje, de watertaxi of rijden over de nieuwe bromfietsbrug zwevend boven de stad.
Ze spelen gewoon op straat en in de stadsparkjes die overal te vinden zijn, tussen de bomen, in de schaduw. Een nieuwe trein verbindt de nieuwe stad met Paramaribo en daar waar sommige delen van Paramaribo onder water zijn gelopen – kun je in, langs en door de verlaten gebouwen heen varen.
Niet uitgedroomd
En de kinderen zijn zeker nog niet uitgedroomd… ze zijn in staat in oplossingen in plaats van problemen te denken. Deze mindset dat is wat nodig is voor vooruitgang. Suriname krijgt steeds vaker te maken met extremer weer, kijk alleen al naar de enorme regenbui van zondag 23 april. De hevige regen zorgt ervoor dat scholen gesloten zijn de daaropvolgende maandag.
Vele vergelijkbare maandagen volgen. Hoe kunnen we dit voorkomen in de toekomst? Verhoogde wegen aanleggen? Moet er een nieuwe hoofdstad komen? Mangrovebossen herstellen? Deze bossen functioneren als een natuurlijke bescherming tegen de stijgende zeespiegel. Bij hoog water stroomt het water nóg slechter weg in de binnenstad van Paramaribo. Suriname staat de komende jaren voor grote (ruimtelijke) uitdagingen, onder andere door klimaatverandering.
De huidige actualiteiten creëren angst, en kunnen je soms zelfs pessimistisch maken over de toekomst van jou en je directe (ruimtelijke) omgeving. Ondanks dat negatieve beeld is het ongelooflijk belangrijk om actief na te denken over mogelijke toekomstbeelden.
Het denken in mogelijkheden door samen te kijken naar positieve kenmerken van een situatie, te fantaseren over mogelijke andere scenario’s voor de toekomst, kijken naar wat er wél mogelijk is – biedt perspectief. En daarom is het belangrijk ons te beseffen dat wij mensen beschikken over een enorme kracht, dat is de verbeeldingskracht – de kracht om te dromen.
Hoopvollere toekomst
Door te dromen stel je jezelf in staat een mogelijke toekomst te visualiseren, niet alleen voor jezelf maar ook voor de generaties die volgen. Je stelt jezelf in staat nieuwe paden uit te zetten en te fantaseren over hoe je dichter bij deze droom kunt komen. Dromen maakt creatiever en dat is behulpzaam bij het bedenken van oplossingen voor problemen.
Door te dromen, ontstaat de mogelijkheid tot groei. Dit betekent dat je soms over een lange adem moet beschikken, maar ieder stapje is een klein stapje vooruit. Grenzeloos dromen zorgt ervoor voor een imaginaire lat die misschien wel ongelooflijk hoog lijkt te liggen. Maar besef je dat ieder klein stapje dichterbij al een onderdeel is van mogelijke vooruitgang. Daarom is het fenomeen dromen zo waardevol, het geeft je de mogelijkheid een route te bepalen naar een ambitieuze, hoopvollere toekomst.
Juist in tijden van overgang, onder andere het veranderende klimaat is het belangrijk jouw eigen kracht, de verbeeldingskracht in te zetten en wat meer te dromen. Leg je telefoon weg, ga een wandeling maken, kijk om je heen en fantaseer over jouw toekomstige Suriname, hoe ziet dat eruit? Hoe voelt het? Hoe verplaats jij je daar en hoe woon je er, wat voor Suriname gun je jouw kinderen? Wat zijn de kleine stapjes die jijzelf of samen met je omgeving kunt zetten? De taak van een architect is om deze dromen vorm te geven en te vertalen naar een leefbare, veilige omgeving; te creëren voor ons allemaal, zowel mens, dier als plant.
Droom mee over Tamara.
Lindsey Suraiya van de Wetering is architect, onderzoeker, curator en kunstenaar. Dochter van een Surinaamse moeder en Nederlandse vader met een ongelooflijk grote liefde voor Suriname. Gefascineerd door natuur inclusief bouwen en de drempelzone, de plek waar binnen en buiten met elkaar versmelten.
Dromen over Tamara / Dromen over Suriname 2043 is onderdeel van een langdurig onderzoek naar de ruimtelijke ontwikkeling van natuur- en sociaal inclusief bouwen mede mogelijk gemaakt door Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Volg het proces en expositiedata via Instagram: @studiolindseyvandewetering of neem contact op met studio@lindseyvandewetering.com